1915 Çanakkale Köprüsü CPT-Koni Penotremetre Deneyleri
Koni Penetrasyon Deneyi (CPT) çapı 35 mm, açısı 60° ve izdüşüm alanı 10 cm2 olan bir konik ucun zemine 20 tona kadar olan hidrolik bir güç ile 2 cm/sn hızla itilmesiyle yapılır.
Bu itilme boyunca koninin uç kısmında (prop’ta) oluşan uç direnci (qc), koninin ceket kısmında oluşan sürtünme direnci (qs) ve boşluk basıncı (u) her 2 cm’de bir ölçülerek grafiğe dökülür.
CPT deneyinin yapılması için sondaja gerek olmadığından maliyeti çok yüksek değildir. CPT makinesinin taşınması için hiyap (taşıyıcı), hiyap için operatör, 1 mühendis ve 2 işçi yeterlidir. Zeminin ve arazinin türüne göre günde 2-5 deney yapılabilir. Eğer CPT deneyinden numune istenirse bu maliyeti biraz artıracaktır.
CPT Deneyinin Üstünlükleri ve Sınırlamaları (Avantaj ve Dezavantajları) Nelerdir?
Üstünlükleri
Deneyin yapılması için sondaj kuyusuna ihtiyaç yoktur.
Maliyeti düşüktür.
Zeminden sürekli olarak değer alınabilmektedir (0-40 metre)
Tek bir CPT deneyi ile yer altı su seviyesi, boşluk basıncı, zemin sıkılığı, SPT değeri, içsel sürtünme açısı gibi parametreler belirlenebilmektedir.
Temellerin taşıma güçleri, oturma miktarları, sıvılaşma potansiyeli, kazık taşıma güçleri belirlenebilmektedir.
CPT Deneyinin Dezavantajları
CPT’ nin başlıca dezavantajı deney sırasında numune alınamadığından laboratuar deneylerinin yapılamamasıdır.
Konik penetrasyon deneyi, yumuşak kil, silt, kum ve ince çakıl gibi zeminlerde başarıyla uygulanırken; bol çakıllı, bloklu zeminlerde, sıkı çok sıkı zeminlerde uygun değildir.
CPT deneyleri özel durumlar hariç sondaj kuyularında yapılan deneylerden değildir. Ancak, deney yapılacak seviyenin üzerinde bloklu bir birim bulunması halinde, bu birim sondajla geçildikten sonra deney yapılabilir.
CPT penetrasyon derinliği ise sınırlıdır.
